Štramberk-Tamovice, Kościół pw. św. Katarzyny / OTWARTE KOŚCIOŁY powrót

Kościelny

Info

Kościół pw. św. Katarzyny w Štramberku (Tamovice) stoi na podwyższonym brzegu rzeczki Sedlnice w pobliżu drogi prowadzącej ze Štramberka do Nového Jičína. Sam kościół to budowla szczytowego gotyku pochodząca z przełomu XIV i XV wieku o prostokątnym prezbiterium i podłużnej nawie. Do niej wchodzi się z zewnętrznego przedsionka przez prostokątny kamienny portal leżący na osi kościoła. Od strony południowej do nawy przylega wybudowany później, murowany przedsionek z dachem dwuspadowym i odeskowanym szczytem z okładziną ceglaną. Nawę kościelną oddziela od prezbiterium ostry łuk triumfalny z kamiennym ościeżem. Na osi prezbiterium znajduje się oryginalne gotyckie okno lancetowate z maswerkiem. Po stronie Ewangelii wchodzi się prostokątnym gotyckim portalem do wąskiej zakrystii o płaskim suficie, w której zachowało się małe okno lancetowate z kamiennym ościeżem. Nad zakrystią znajduje si! drewniane oratorium, otwarte do prezbiterium dwoma arkadami łukowymi. Przy kościele leżała kiedyś wioska Tamovice, którą wspominają urbaria z 1558 r. i która liczyła tylko czterech mieszkańców – trzech rolników i jednego ogrodnika. Pod koniec XVI w. wioska zniknęła i w jej miejsce właściciele majątku zlecili wybudowanie gospodarstwa należącego do Štramberka. Wydaje się, że dopiero w XVII w. kościół został oddany do użytkowania sąsiedniej wiosce o nazwie Závišice. Mieszkańcy zaczęli upiększać kościół pw. św. Katarzyny. W 1671 r. młynarz Pavel Melc ufundował nowy ołtarz z pozłoconymi rzeźbami i obrazem św. Katarzyny. Z tego samego okresu zachowała się pięknie wykonana ambona. Pudło organowe nosi datę 1663 r. Nowe barokowe wnętrze zostało oświetlone powiększonymi oknami, jednym w nawie, drugim w prezbiterium, czego dowodem jest okienko gotyckie w zakrystii.
W 1895 r. wymieniono stary ołtarz barokowy na pseudogotycki z rzeźbą św. Katarzyny. W 1935 r. mieszkańcy miejscowości Závišice wybudowali w swojej wiosce nowy kościół, przez co kościół pw. św. Katarzyny zaczął powoli pustoszeć i niszczeć. Swojej renowacji doczekał się w latach 1949–1951 przy udziale państwowej służby konserwacji zabytków i miejscowych parafian. W 2009 r. badano próbki drewna z różnych miejsc kościoła. Wykryto, że konstrukcja dachowa nad zakrystią i częścią nawy została wykonana w latach 1440–1441 i jest najstarszą stojącą konstrukcję dachową w kraju (odp. polskiego województwa) morawsko-śląskim. Wieżę nad nawą wzniesiono w 1557 r., drewniana trójramienna kruchta z rzeźbioną balustradą pochodzi z lat 1609–1610. Ciekawostką jest, że w tym samym czasie wybudowano nową kruchtę także w byłym štramberskim kościele parafialnym. Kolejna niezbędna ogólna renowacja kościoła i drewnianego ogrodzenia cmentarza miała miejsce w latach 2011–2012. Wymieniono wszystkie zniszczone i zaatakowane pleśnią elementy drewniane. Cały obiekt otrzymał nowe pokrycie gontowe. Na ścianach wewnętrznych i zewnętrznych odnowiono tynki wapienne. Wejścia chronią nowe kraty, które umożliwiają także wentylację obiektu. Jednocześnie z remontem przeprowadzono także ratownicze badania archeologiczne w części nawy i w zakrystii. Odkryto, że kościół stoi w miejscu starszego średniowiecznego cmentarza. Od średniowiecza aż do XVII w. zmarłych grzebano w kościele i zakrystii w kilku warstwach. Całkowity koszt remontu w latach 2011–2012 wyniósł 4,8 mln CZK, z których 92,5% pokryło dofinansowanie Unii Europejskiej. Kościół został ponownie otwarty w lipcu lipca 2012 r. Zwiedzanie można zarezerwować na stronie internetowej www.svata-katerina.cz. Groby pod fundamentami kościoła świadczą o istnieniu starszego cmentarza.